Postanowienie w sprawie o zasiedzenie nieruchomości

Sygn. akt II Ns 1234/23

POSTANOWIENIE

Dnia 20 marca 2024 roku

Sąd Rejonowy w Krakowie, Krowodrza 3, Wydział II Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: sędzia Anna Kowalska

Protokolant: osobiście

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2024 roku w Krakowie

na rozprawie

sprawy z wniosku Jana Nowaka

z udziałem Marii Nowak i Adama Nowaka

o zasiedzenie nieruchomości

postanawia:

I. oddalić wniosek o zasiedzenie

II. zasądzić od wnioskodawcy Jana Nowaka na rzecz uczestniczki Marii Nowak

kwotę 750 zł tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej

przez r.pr. Piotra Wiśniewskiego z urzędu

III. nakazać pobrać od wnioskodawcy Jana Nowaka na rzecz Skarbu Państwa Sądu

Rejonowego w Krakowie kwotę 250 zł tytułem zwrotu wydatków

tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Wnioskodawca Jan Nowak wniósł o stwierdzenie, że z dniem 1 stycznia 2004 roku

nabył przez zasiedzenie własność niezabudowanej nieruchomości o powierzchni 0.5 ha,

położonej w miejscowości Podłęże, stanowiącej działkę ewidencyjną nr 123, dla której Sąd Rejonowy w Krakowie

Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr KR1K/00000000/1.

W ostatecznie sprecyzowanym wniosku wnioskodawca Jan Nowak podał, iż

nieruchomość objęta wnioskiem znajdowała się już od lat 70. w posiadaniu jego

rodziców, którzy nabyli ją w drodze nieformalnej umowy darowizny, a następnie

w posiadaniu jego i żony. Po śmierci żony wnioskodawca pracował na działce wraz z dziećmi

i to on opłacał podatek. Wnioskodawca grunt obrabiał do 2010 r. Od tamtej pory kosi jedynie

trawę na siano, ale już nie płaci podatku.

Uczestniczka Maria Nowak w odpowiedzi na wniosek, wniosła o jego oddalenie oraz

o przyznanie kosztów postępowania wedle norm przepisanych. Uzasadniając swoje

stanowisko podniosła, że ani wnioskodawca, ani jego poprzednicy prawni nie posiadali

działki samoistnie, gdyż działka od lat 80. była przedmiotem dzierżawy, za którą matka

uczestniczki – Anna Wiśniewska oraz siostra matki Zofia Wiśniewska pobierały czynsz.

Uczestniczka wyjaśniła także, że nikt z jej poprzedników prawnych nie przekazał

wnioskodawcy ani jego wstępnym przedmiotowej działki w ramach nieformalnej umowy

przeniesienia własności.

Uczestniczka zwróciła również uwagę, iż nieprawdziwe są twierdzenia

wnioskodawcy, jakoby uprawiał on działkę objętą wnioskiem do 2010 r., gdyż z decyzji

naczelnika Gminy Podłęże wynika, że na dzień 15 lipca 2012 r. działka ta leżała odłogiem

i nie była uprawiana.

Stanowisko zajęte przez uczestniczkę Marię Nowak potwierdził również uczestnik

Adam Nowak kontestując wniosek wnioskodawcy.

Ustosunkowując się do stanowiska uczestniczki Marii Nowak wnioskodawca

podniósł, iż z uwagi na sposób korzystania z działki, wnioskodawca zachowywał się jak jej

właściciel. Podobnie wnioskodawca zaprzeczył by kiedykolwiek zawarta była umowa

z rodziną Wiśniewskich w przedmiocie dzierżawy nieruchomości objętej wnioskiem.

Bezspornym w sprawie było, że:

Położona w miejscowości Podłęże działka o numerze 123 objęta jest księgą wieczystą

KR1K/00000000/1, gdzie własność wpisana jest na rzecz nieżyjącego Stefana Wiśniewskiego. Jego

następcami prawnymi jest córka Maria Nowak oraz syn Adam Nowak tj. uczestnicy

niniejszego postępowania

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Działka nr 123 przez lata znajdowała się w posiadaniu poprzedników prawnych

wnioskodawcy. Rodzice wnioskodawcy mieli konia, krowę oraz inne zwierzęta i obrabiali tą

działkę. Siano tam żyto albo owies, a na innej części wypasano barany czy krowy. Matka

wnioskodawcy uprawiała rzeczoną działkę, aż do chwili swojej śmierci w 1995 roku. Po jej

śmierci w latach 1995-2005 na wskazanym gruncie pracował wnioskodawca

Jan Nowak wraz z żoną Katarzyną Nowak, która zmarła w 2000 r. oraz ojcem

Stanisławem Nowakiem który uprawiał przedmiotową nieruchomość do samej śmiecie w 2008 roku.

Posiadanie wnioskodawcy jak i jego poprzedników prawnych nie było posiadaniem

samoistnym. Ziemią tą jak i innymi należącymi do rodziny Wiśniewskich administrowała

matka uczestników Anna Wiśniewska od lat 70. do 2010 r. pobierając

czynsz za dzierżawione grunty.

Dowód: odpis skrócony aktu zgonu Z/1995/12 k. 15, odpis skrócony aktu U/2000/5 k.

25, odpis zupełny aktu zgonu S/2008/3 ka k.35, zeznania świadków Andrzej Wieczorek, Katarzyna Zielińska k.

45, zeznania świadków Piotr Malinowski k.55, Anna Kowalska k.65, przesłuchanie wnioskodawcy

Jan Nowak k.75, uczestniczki Marii Nowak k.85, przesłuchanie uczestnika Adama Nowaka k. 95,

decyzje Urzędu Gminy w Podłęże oraz nakazy płatnicze k. 105

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z powołanych dokumentów

przede wszystkim wobec niekwestionowania ich przez strony jak i braku okoliczności, które

nakazywałyby poddać w wątpliwość ich prawdziwość z urzędu.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków Andrzej Wieczorek odnośnie uprawiania

w latach 1995-2005 przez wnioskodawcę i jego rodzinę nieruchomości objętej

wnioskiem. Wszyscy wymienieni świadkowie w relewantnym dla przedmiotowego

postępowania czasie byli mieszkańcami Podłęża często przechodzili obok przedmiotowej

nieruchomości więc jako naoczni świadkowie równocześnie niezainteresowani w konkretnym

rozstrzygnięciu przedmiotowej sprawy, mieli najlepszą wiedzę o osobach ją uprawiających.

W powyższym zakresie spójne z powyższymi zeznaniami były dowody z przesłuchania

wnioskodawcy i uczestników Marii Nowak, którzy potwierdzili, iż wnioskodawca, co

najmniej od śmierci swojej matki, pracował wraz z ojcem i żoną na przedmiotowej

nieruchomości.

W tym miejscu zwrócić należy uwagę, iż w/w osoby wskazały jedynie, iż wnioskodawca

uprawiał działkę nr 123 nie zaś, że był jej właścicielem.

W konsekwencji z przeprowadzonego dowodu z zeznań świadków nie wynikało czy

posiadanie wnioskodawcy było posiadaniem zależnym czy też jak sam podnosił samoistnym.

W pierwszej kolejności wątpliwości w tym zakresie wzbudziły twierdzenia uczestników

postępowania, a to Marii Nowak, którzy podnosili, iż teren ten był dzierżawiony rodzinie

wnioskodawcy za stosowną opłatą pobieraną przez matkę uczestników, która raz do roku

odwiedzała Podłęże. Sytuacja taka miała mieć miejsce do 2010 r. na co wskazywał

świadek Tomasz Wiśniewski. Świadek ten będący przyrodnim bratem wnioskodawcy,

zamieszkujący w Krakowie od 2005 r. wyjaśnił bowiem, iż on sam dzierżawił od Anny Wiśniewskiej

działkę 124 leżącą w bezpośrednim sąsiedztwie działki 123, której

dotyczy niniejsze postępowanie.

Mając powyższe na uwadze, za prawdziwe Sąd przyjął wyjaśnienia Marii Nowak

w zakresie zależnego posiadania nieruchomości objętej wnioskiem.

Zeznania wnioskodawcy w powyższym zakresie jak i w odniesieniu do faktu płacenia

przez niego podatków czy uprawy przedmiotowego terenu do 2010 r., nie znajdują

potwierdzenia również w pozostałym materiale dowodowym. Z decyzji z dnia

15 lipca 2012 w sposób nie budzący wątpliwości wynika, iż co najmniej od 2010 r. nikt

nie uprawiał niniejszej działki 123.

Podobnie z wystawionych w latach 2000-2010 przez Urząd Gminy Podłęże na

rzecz matki uczestników Anny Wiśniewskiej szeregu nakazów płatniczych na zobowiązanie

pieniężne z tytułu podatku od nieruchomości, jak i dowodów ubezpieczeń za obowiązkowe

ubezpieczenia rolników wynika, iż ciężary związane w prawem własności przedmiotowej

nieruchomości ponosili jej właściciele.

Mając powyższe na uwadze, wątpliwe były zdaniem Sądu również zeznania

wnioskodawcy w pozostałym zakresie.

Sąd zważył, co następuje:

Do nabycia w drodze zasiedzenia prawa własności nieruchomości konieczne jest łączne

spełnienie dwóch przesłanek: samoistnego posiadania oraz upływu czasu. Zgodnie

z dyspozycją art. 172 kodeksu cywilnego posiadacz nieruchomości nie będący jej

właścicielem nabywa nieruchomość jeśli posiadał nieruchomość nieprzerwanie od lat

20 jako posiadacz samoistny, chyba, że uzyskał posiadanie w złej wierze, wówczas

jej własność nabywał po upływie lat 30.

Przesłanką niezbędną do nabycia prawa własności rzeczy jest posiadanie samoistne.

Z treści art. 336 k.c. wynika, że posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto postępuje

z rzeczą jak właściciel, o czym świadczą okoliczności dostrzegalne dla innych osób,

wyrażając tym samym wolę wykonywania względem niej prawa własności. Posiadaczem

samoistnym rzeczy jest ten, kto rzeczą faktycznie włada jak właściciel. W ocenie Sądu

rozpoznającego przedmiotową sprawę nie mogło dojść do zasiedzenia na rzecz

Jana Nowaka wobec braku podstaw do uznania, że przedmiotową nieruchomością władał

z zamiarem władania rzeczą dla siebie.

Sąd, rozpoznający sprawę ostatecznie doszedł do przekonania, że Jan Nowak nie

był posiadaczem samoistnym przedmiotowej nieruchomości.

Bez wątpienia wnioskodawca uprawiał przedmiotową nieruchomość i korzystał z niej, ale

ta okoliczność nie przesądza o jego samoistnym posiadaniu nieruchomości. W ocenie Sądu

nie można uznać, że Jan Nowak posiadał przedmiotową nieruchomość z wyłączeniem

innych osób i manifestował na zewnątrz chęć wyłącznego posiadania nieruchomości. Przede

wszystkim nie może być mowy o samoistnym posiadaniu w sytuacji, kiedy wnioskodawca

oraz jego poprzednicy władali wskazanym gruntem jako dzierżawcy. Tego rodzaju posiadanie

jest posiadaniem zależnym i które nie prowadzi do nabycia prawa własności posiadanej

nieruchomości.

Również kwestia ewentualnego nabycia przedmiotowej nieruchomości przez rodziców

wnioskodawcy w drodze nieformalnej umowy darowizny nie została przez wnioskodawcę

udowodniona. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 marca 2003 r. (II CK 123/02) samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie

dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to

twierdzenie zgłaszającą (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z 15 kwietnia 2004 r. IV CK 234/03).

Podobnie, wnioskodawca prócz wykazania, że w latach 1995-2005 uprawiał przedmiotową

ziemię z żoną i ojcem, nie wykazał by w tym czasie płacił podatki czy też ponosił inne

ciężary związane z faktem bycia właścicielem nieruchomości. Wbrew twierdzeniom

wnioskodawcy nie wykazał on by kiedykolwiek płacił podatki.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w pkt. I postanowienia.

W zakresie kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c Zgodnie

z powołanym przepisem jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na

uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów

postępowania poniesionych przez innego uczestnika.

W konsekwencji Sąd zasądził od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki Marii Nowak

kwotę 750 zł (pkt. II postanowienia) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej

udzielonej przez r.pr. Piotra Wiśniewskiego z urzędu

Z tych samych względów Sąd nakazał pobrać od wnioskodawcy na rzecz Skarbu Państwa

– Sądu Rejonowego w Krakowie kwotę 250 zł (pkt. III postanowienia)

tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa stanowiących koszt

oględzin nieruchomości.